Triển vọng phát triển ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam và giá trị của chuỗi cung ứng Trung Quốc trong đó

Giới thiệu

Trong những năm gần đây, ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam đã có sự phát triển vượt bậc và thu hút được lượng lớn đầu tư từ quốc tế. Đặc biệt trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang có sự điều chỉnh, Việt Nam, như một trung tâm sản xuất quan trọng, đã nổi lên trong ngành công nghiệp điện tử. Đồng thời, ngành sản xuất Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là từ Trung Quốc, với vai trò là quốc gia cung cấp nguyên vật liệu và linh kiện quan trọng. Bài viết này sẽ phân tích triển vọng phát triển ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam và vai trò quan trọng của chuỗi cung ứng Trung Quốc trong quá trình này.

1. Tình hình hiện tại của ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam

Ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam bắt đầu phát triển khá muộn nhưng đã có sự tăng trưởng nhanh chóng trong những năm gần đây nhờ vào chi phí lao động thấp, môi trường chính trị ổn định và các hiệp định thương mại tự do với nhiều quốc gia. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê Việt Nam, năm 2022, xuất khẩu sản phẩm điện tử của Việt Nam đã đạt gần 500 tỷ USD, trở thành nhóm hàng xuất khẩu lớn nhất của quốc gia này.

Các lĩnh vực chính và các nhà đầu tư:

• Điện thoại di động và sản phẩm điện tử tiêu dùng: Việt Nam hiện là một trong những trung tâm sản xuất smartphone lớn nhất thế giới, đặc biệt là các thương hiệu nổi tiếng như Samsung, LG và Apple đã chuyển các dây chuyền sản xuất sang Việt Nam. Nhà máy của Samsung tại Việt Nam hiện là nhà máy sản xuất lớn nhất của hãng, chịu trách nhiệm sản xuất các sản phẩm điện thoại thông minh, TV và các thiết bị gia dụng.
• Linh kiện và phụ kiện điện tử: Ngành sản xuất linh kiện điện tử tại Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực pin, màn hình, vi mạch tích hợp và các linh kiện quan trọng khác. Các công ty này không chỉ cung cấp sản phẩm cho thị trường toàn cầu mà còn cung cấp các linh kiện quan trọng cho các nhà sản xuất điện tử trong nước.
• Cụm công nghiệp: Việt Nam đang xây dựng nhiều khu công nghiệp điện tử như Khu công nghiệp Hà Nội và Khu công nghiệp TP.HCM để thu hút các nhà sản xuất điện tử và các nhà cung cấp linh kiện. Các khu công nghiệp này giúp nâng cao khả năng tích hợp chuỗi cung ứng và giảm sự phụ thuộc vào các chuỗi cung ứng quốc tế.

2. Triển vọng phát triển ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam

Ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam có triển vọng phát triển rất mạnh trong tương lai, đặc biệt trong các lĩnh vực sau:

1. Nhu cầu điện tử toàn cầu vẫn tiếp tục tăng trưởng: Với sự chuyển đổi số và phát triển của các công nghệ mới, nhu cầu về các sản phẩm điện tử tiêu dùng, thiết bị viễn thông, nhà thông minh và các sản phẩm điện tử khác sẽ tiếp tục gia tăng. Việt Nam, với vai trò là trung tâm sản xuất quan trọng, đang dần trở thành một phần không thể thiếu của ngành công nghiệp điện tử toàn cầu.

2. Hút thêm đầu tư nước ngoài: Chính phủ Việt Nam đã đưa ra một loạt chính sách hỗ trợ để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) như ưu đãi thuế, các khu công nghiệp ưu đãi, điều kiện phát triển hạ tầng và lao động. Điều này đã giúp ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam thu hút các công ty điện tử lớn từ Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc.

3. Sự nổi lên của các doanh nghiệp trong nước: Các doanh nghiệp điện tử trong nước đang có xu hướng phát triển mạnh mẽ. Chính phủ khuyến khích các doanh nghiệp trong nước đầu tư vào đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D). Trong tương lai, các doanh nghiệp điện tử trong nước có thể chiếm lĩnh thị trường trong nước và quốc tế.

4. Sự phát triển của thương mại điện tử và ngành logistics: Thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ và ngày càng nhiều sản phẩm điện tử được tiêu thụ qua các kênh online. Điều này sẽ thúc đẩy sự toàn cầu hóa của ngành điện tử Việt Nam, đồng thời nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

5. Tăng cường sự tích hợp chuỗi cung ứng: Khi ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam trưởng thành, các công ty trong nước sẽ tập trung vào việc hoàn thiện chuỗi cung ứng từ thiết kế, sản xuất đến tiêu thụ. Việt Nam sẽ tiếp tục hướng đến sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, thay vì chỉ sản xuất các sản phẩm gia công.

3. Vai trò của chuỗi cung ứng Trung Quốc trong ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam

Ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam không thể phát triển mạnh mẽ như hiện nay mà thiếu sự hỗ trợ từ chuỗi cung ứng Trung Quốc. Trung Quốc là quốc gia cung cấp nguyên vật liệu, linh kiện và các dịch vụ hỗ trợ quan trọng cho ngành sản xuất điện tử của Việt Nam. Điều này thể hiện qua các yếu tố sau:

1. Cung cấp linh kiện và nguyên vật liệu: Trung Quốc là quốc gia sản xuất lớn nhất thế giới về linh kiện điện tử, đặc biệt trong các lĩnh vực pin, màn hình, vi mạch tích hợp, kết nối và vỏ nhựa. Các nhà sản xuất điện tử tại Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào các nhà cung cấp linh kiện từ Trung Quốc để sản xuất các sản phẩm điện tử.

2. Hỗ trợ công nghệ và thiết bị: Trung Quốc có thế mạnh trong việc cung cấp các thiết bị sản xuất như dây chuyền lắp ráp tự động, hệ thống xử lý vật liệu và các công nghệ tiên tiến trong sản xuất điện tử. Nhiều nhà sản xuất điện tử tại Việt Nam nhập khẩu các thiết bị và công nghệ từ Trung Quốc để nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng sản phẩm.

3. Vận chuyển và logistics: Việt Nam và Trung Quốc có khoảng cách địa lý gần gũi, điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao nhận hàng hóa. Các doanh nghiệp điện tử tại Việt Nam phụ thuộc vào chuỗi cung ứng và logistics từ Trung Quốc để đảm bảo việc cung cấp nguyên vật liệu và linh kiện đúng thời gian, giúp quá trình sản xuất không bị gián đoạn.

4. Lợi thế về chi phí: So với các quốc gia như Mỹ, Nhật Bản hay Hàn Quốc, chi phí sản xuất tại Trung Quốc rất cạnh tranh. Các nhà cung cấp linh kiện điện tử Trung Quốc cung cấp nguyên liệu và linh kiện với chất lượng tốt và giá thành hợp lý, giúp các doanh nghiệp điện tử tại Việt Nam giảm chi phí sản xuất và gia tăng khả năng cạnh tranh.

5. Các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư tại Việt Nam: Nhiều công ty Trung Quốc cũng đã đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử, với các nhà máy sản xuất linh kiện, thiết bị điện tử. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn thúc đẩy việc xây dựng chuỗi cung ứng địa phương, từ đó hỗ trợ ngành điện tử tại Việt Nam.

4. Tiềm năng hợp tác giữa ngành điện tử Việt Nam và chuỗi cung ứng Trung Quốc

Trong tương lai, ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với chuỗi cung ứng Trung Quốc. Hai bên có thể hợp tác mạnh mẽ hơn trong các lĩnh vực sau:

• Cùng thúc đẩy chuyển đổi số: Với sự phát triển của AI, Internet vạn vật (IoT) và Dữ liệu lớn (Big Data), ngành điện tử tại Việt Nam và chuỗi cung ứng Trung Quốc có thể hợp tác chặt chẽ hơn trong việc ứng dụng các công nghệ sản xuất thông minh và nhà máy tự động, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
• Phát triển các sản phẩm cao cấp: Ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam đang chuyển mình để sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng cao như thiết bị thông minh, sản phẩm 5G và xe điện. Các công ty Trung Quốc có thể hợp tác với các đối tác Việt Nam trong việc phát triển các sản phẩm sáng tạo và công nghệ tiên tiến.
• Khám phá thị trường mới: Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành điện tử tại Việt Nam, không chỉ tập trung vào thị trường Mỹ và EU, mà còn có thể hợp tác với Trung Quốc để mở rộng thị trường tại các quốc gia Đông Nam Á, Châu Phi và các khu vực mới nổi khác. Cả hai quốc gia có thể tận dụng thế mạnh trong sản xuất và logistics để phục vụ các thị trường quốc tế.

5. Triển lãm HTF: Cơ hội không thể bỏ qua cho các doanh nghiệp điện tử Việt Nam

Ngày 26 tháng 11 năm

2025, Triển lãm HTF sẽ được tổ chức tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc tế Hà Nội. Đây là một triển lãm chuyên ngành về vật liệu kim loại, công cụ, đặc biệt là các sản phẩm như ốc vít, đai ốc và các sản phẩm cơ khí khác. Đây là một sự kiện không thể bỏ qua đối với các doanh nghiệp sản xuất điện tử và các ngành công nghiệp chế tạo tại Việt Nam.

Tại sao các doanh nghiệp điện tử Việt Nam nên tham gia triển lãm HTF?

• Tập hợp các nhà cung cấp toàn cầu: Triển lãm HTF quy tụ các nhà cung cấp vật liệu kim loại, công cụ từ khắp nơi trên thế giới, giúp các doanh nghiệp điện tử Việt Nam mở rộng mạng lưới cung ứng, tìm kiếm nguyên liệu và linh kiện chất lượng cao.
• Tích hợp chuỗi cung ứng linh kiện điện tử: Linh kiện cơ khí như ốc vít, đai ốc là một phần không thể thiếu trong quá trình sản xuất điện tử. Tham gia triển lãm HTF sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam kết nối với các nhà cung cấp linh kiện toàn cầu, từ đó tối ưu hóa chuỗi cung ứng.
• Mở rộng thị trường và giao lưu công nghệ: Triển lãm HTF không chỉ là một nơi để tìm kiếm nhà cung cấp mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam tìm hiểu xu hướng và nhu cầu thị trường toàn cầu, đồng thời cập nhật những công nghệ sản xuất mới nhất.

Kết luận

Ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam có triển vọng phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Trung Quốc, với vai trò là đối tác cung cấp linh kiện và công nghệ, sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành điện tử Việt Nam. Triển lãm HTF 2025 tại Hà Nội chính là cơ hội tuyệt vời để các doanh nghiệp điện tử Việt Nam kết nối chuỗi cung ứng toàn cầu và nâng cao khả năng cạnh tranh trong ngành.